Ebeveynlerin de Koça İhtiyacı Var!

Son yılarda oldukça fazla duymaya başladık “koç” sözünü! Her şeyin de bir koçu var dedirtecek kadar! Ben de bu yazımda biraz “anne baba koçluğu”ndan bahsetmek istiyorum.

Nedir anne baba koçluğu? Buna cevap vermeden önce soruyorum size, acaba ebeveynlerin koça ihtiyacı var mı diye?

Benim cevabım: evet var! Hem bir anne hem de koç olarak veriyorum bu cevabı. Zaten bu işi yapmaya başlamamın amacı da, bu ihtiyaca ve bu alanda yapabileceğim en ufak bir katkının hem aileler hem de tüm toplum için değerine inanıyor olmam.

Herhalde herkes katılır: anne baba olmak hayatta karşılaşılacak en zor işlerden biri, ama bu işi yerine getirmek için gidilebilecek bir okul yok! Ebeveyn olmak büyük bir sorumluluk ve maalesef çocuklar kullanım kılavuzları ile hayata gelmiyorlar! Zaten yoğun olan günümüz temposunda bir de bu sorumluluk altında ezilen anne babalar yorgun, stresli, doğru şeylere doğru zamanı ayıramaz bir hale gelebiliyorlar. Tabii ki bundan en büyük zararı tüm aile görüyor. Aksine, enerji dolu, motive ve kendilerine güvenen bir şekilde davranıyorlarsa, bu, yine tüm ailenin menfaatine oluyor.

İşte anne baba koçluğu, ebeveynlere destek olan yeni ve modern bir yaklaşım olarak bu noktada devreye giriyor. Anne babaları kontrolün kendilerinde olduğunu hatırlatan, ebeveyn olmanın keyifli yönlerini görmelerini sağlayan, bunu çözüm odaklı ve olumlu bir bakış açısıyla yapan bir koçluk türü. Çünkü aynayı anne babalara çeviriyor. Anne babalar herkesin ihtiyacını kendilerinkinin üzerinde görmeye ve karşılamaya çalışıyorlar. Peki ama ebeveyn olarak neye ihtiyaç duyuyoruz? Sorunlarımız ne? Hangi konularda yardım alabiliriz hiç bunları düşünmüyorlar. Ta ki bir patlama noktasına gelene kadar. Anne baba koçluğu bu noktaya gelmeden ebeveynlerin kendilerine dönüp bakmasını; ihtiyaçlarını ve çözüm yollarını belirlemesini sağlıyor.

Aslında anne baba olmakla ilgili önemli iki alan var: Biri bilgi, diğeri tutum. Çocuklarımızın yaş dönemi özellikleri, yapılması gerekenler, dikkat edilecek konular ve merak ettiğimiz daha birçok şey ile ilgili her türlü bilgi elimizin altında. Çocuk ve aile ile ilgili kitap sayısı kat kat arttı. İnternet elimizin altında. Her türlü uzmana danışma şansımız var. Arkadaşlarımız, anne grupları, hepsi birer bilgi kaynağı. Dolayısıyla bilgiye ulaşabileceğimiz çok yer var. Ancak önemli olan, bu bilgileri bizim nasıl özümseyip, uygulayacağımız. Yani tutuma çevirebilmek. Çok duyuyorum ebeveynlerden “bunun doğrusunun böyle olduğunu biliyorum ama yine de uygulayamıyorum!”. Biz neyi nasıl yapabiliyorsak bizim için doğrusu odur aslında. Ya da değiştirmek isteyip istemediğimize karar verip, atmamız gereken adımları saptamak. O yüzden anne baba koçluğu “Nasıl iyi bir ebeveyn olurum?” sorusuna değil, “BEN nasıl bir anne/baba olmak istiyorum?” sorusunun cevabını bulmaya ve uygulamaya destek veren bir süreçtir.

Kendinizi ve çocuğunuzu sizden daha iyi kimse tanıyamaz!
İşte anne baba koçluğunun çıkış noktası budur: Ebeveyn olarak hayatınızın uzmanı sizsiniz. Dolayısıyla, kendi durumunuzu tesbit edecek, değerlendirecek ve öneri geliştirecek olan sizsiniz! Anne baba koçluğu bu sürece destek olur. Çocuğunuz ve kendinize uygun olan stili bulup çıkarmanız için sizi cesaretlendirir. Neyin işleyip neyin işlemeyeceğini, önünüze çıkabilecek engelleri ve nasıl aşabileceğinizi keşfetmenize yardımcı olur.

Diğer önemli bir konu ise hangi yaşta olursa olsunlar çocuklarımızı bir birey olarak görüp davranmamız gereği. Aklımızdan çıkarmamalıyız ki başkasını değiştirmekle uğraşmak yerine onunla nasıl yaşayacağımız ve onu nasıl yöneteceğimiz konusunda çabalamak daha kolay. Ve her zaman kontrol bizde! Şimdi bir arabanın direksiyonuna oturduğunuzu hayal edin. Şöyle bir ebeveynlik hayatınızı düşünün; anne/baba olmak, çocuğunuzla ilgili konular, ilişkiniz vs vs Kontrol kimde? Sizde mi çocuğunuzda mı?

Hiç unutmamamız gereken bir diğer önemli konu: anne babalar olarak çocuklarımızın en güçlü rol modelleriyiz. Ama bu rol yaparak davranmak anlamına gelmiyor. Doğal davranarak örnek olmaktan bahsediyorum. Bu da farkındalıkla, neyi nasıl yaptığımızın bilincine vararak olur. Anne baba koçluğunun amaçlarından biri de budur: Bu farkındalığı çocuklarımıza ve çocuklarımızla ilişkimize olumlu olarak yansıtmak.

Anne baba koçluğu özetle ebeveyn olarak kendi farkındalığımızı artırmakla ilgili. Ama daha önemlisi koçluk demek aksiyon demek, adım atmak demek. Dolayısıyla olmak istediğimiz gibi olmak, yapmak istediklerimize, değiştirmek istediklerimize ulaşmak için kendi planlarımızı yapmak ve uygulamak demek.

Özetle, ebeveyn koçları anne babalarla çalışır. Ama aynı zamanda koçluk alan anne babalar, kendi çocuklarına koçluk yapmalarına da katkıda bulunacak birtakım becerilerini geliştirirler. Nedir bunlar?
Dinlemek,
Soru sormak,
Yönlendirmemek – kendi cevabını bulmasına yardımcı olmak,
Destek olmak,
Motivasyon sağlamak,
Saygı duymak,
Hedef koymak – uygulamak için çaba göstermek,

Anne baba olmanın keyfini doya doya çıkaracağınız güzel günler dilerim.